Helden van de koers

In 1957 kreeg Stan Ockers als eerste wielrenner een eigen standbeeld, een eer die tot dan enkel politici en geestelijken toekwam. Ockers was het jaar voordien overleden na een doodsmak in het Antwerpse Sportpaleis. KOERS berekende dat je nu ruim 150 straatnamen, standbeelden, borstbeelden, monumenten en gedenkplaten vindt in België die verwijzen naar wielerhelden.

Gedeukte helm

Thomas Ameye neemt ons via vergulde trappen mee naar de eerste verdieping. Ons hart slaat een slagje over. In een kleurrijke zaal hangt het vol memorabilia. Sommige zijn zelfs heel recent, zoals het gescheurde truitje van Gianni Vermeersch uit de Parijs-Roubaixeditie van vorig jaar of de roze helm van Annemiek van Vleuten, die ze bij haar val in de Giro van 2020 droeg. Vrouwen krijgen hier evenveel aandacht als mannen.

Aan beide zijden van de zaal ontvouwt zich een geschiedenisschets van het wielrennen, mooi verdeeld in thema’s en doorspekt met tientallen anekdotes.

Helmut Lotti verschijnt in wieleroutfit op een scherm boven de gedeukte helm van Johan Museeuw. Lotti was eregast bij Quick Step – Davitamon tijdens Parijs-Roubaix in 2004. De zanger vertelt hoe Museeuw in topvorm verkeerde voor zijn laatste Parijs-Roubaix, maar af te rekenen kreeg met tal van tegenslagen onderweg. De Leeuw van Vlaanderen reageerde na afloop zijn frustraties af op zijn helm. Lotti kreeg de helm als aandenken en schonk die aan het museum.

‘Aan de hand van die verhalen tonen we onze collectie’, vertelt Thomas. ‘KOERS is uniek op wereldvlak. Wij dompelen de bezoeker volledig onder in de wielercultuur. We richten ons niet alleen tot koersfanaten die elke uitslag van de Ronde van Vlaanderen uit het hoofd kennen. We hebben een uitgebreid aanbod voor families, van activiteiten tot permanente zoektochten in het museum.’

Tragiek en trofeeën

In de filmzaal is een compilatie te zien van renners die onzacht in aanraking komen met het asfalt. Elk beeld roept herinneringen op. De tragiek staat in contrast met de wand vol trofeeën.

KOERS blaast 25 kaarsjes uit en dat wordt gevierd met een heus feestprogramma. Het gebouw bestaat 120 jaar. Wat begon als brandweerarsenaal, kreeg later invullingen als Rode Kruispost, slaapplek voor Duitse soldaten, jongensschool… tot hier in 1998 het Nationaal Wielermuseum – zoals het toen nog werd genoemd -werd geopend. De grondige renovatie van vijf jaar geleden bezorgde KOERS zelfs een nominatie voor de European Museum of the Year Award.

De fiets van Briek Schotte

We stappen voorbij een herinneringswand voor Jempi Monseré en komen in de zaal Service Course. Het hangt er vol fietsen. Naast een flashy exemplaar van Wout Van Aert hangt een fiets die in 1903 in de eerste Tour de France werd bereden door de Italiaan Rodolpho Muller, uiteindelijk vierde in de eindstand. De musette, zijn bevoorradingszak, hangt aan het frame.

Thomas wijst een fiets van Briek Schotte aan. ‘Dit is één van mijn favorieten in de collectie. Zie je de houten velgen en de prachtig gevormde voorvork? Dit is de oerversie van de koersfiets. In 2004 passeerde de Ronde van Vlaanderen door Kanegem, geboortedorp van Briek Schotte. Ik verjaarde toevallig die dag. Samen met een paar vrienden wilden we de doortocht in de kleine deelgemeente van Tielt gaan bekijken. We bevonden ons op de kasseibaan tussen Aarsele en Kanegem toen het bericht kwam dat Schotte gestorven was. Die fiets in onze collectie brengt me telkens terug naar dat moment.’

Mee met de koersbus?

In het KOERSkaffee (stoofvlees in Rodenbachsaus met frieten!) vertelt Thomas dat de fichebak met wielerverhalen eindeloos is. ‘Met servicekoers creëerden we een verhalenplatform dat onze collectie digitaal ontsluit. Het is mijn droom om ooit bij elk object een renner, soigneur of ploegleider zijn of haar verhaal te laten vertellen, net als Het Kunstuur doet die dit jaar trouwens ook te zien is in Roeselare.’

Met de KOERSbus komt het museum ook naar buiten. ‘In de KOERSbus tonen we een selectie uit het museum. Nog tot mei touren we langs de kermiskoersen, de bakermat van het wielrennen in Vlaanderen. In de jaren ’70 waren dat er zo’n 180, nu nog amper 25.4

Museum van de Wielersport ligt in het hart van shoppingstad Roeselare. Het fietsnetwerk passeert voor de deur. Het museum is ook het startpunt van zowat alle bewegwijzerde fietsroutes die de Rodenbachstad en omgeving doorkruisen. Een aanrader is de Jempi Monseréroute (30 km) die locaties aandoet vertellen over de betreurde wereldkampioen.

Praktisch

• Polenplein 15, Roeselare
• Open van maandag tot en met donderdag van 10 tot 17 uur, op zaterdag van 13 tot 17 uur en van maart tot september ook op zondag van 10 tot 17 uur.
• Op wandelafstand van het station.
• Best reserveren voor KOERSkaffee koerskaffee.be