De wondere wereld onder water

De duikflessen wegen als lood op mijn rug en daar komt nog een gordel met – tja – loden gewichten rond mijn middel bij. Daar sta ik dan met dertig extra kilo’s aan de rand van een 15 meter diepe duiktank, gevuld met 4,5 miljoen liter glashelder water. En ik ben al geen held in het zwembad.
Nog even de veiligheidsbriefing doorlopen in mijn hoofd. Wat waren de handgebaren om onder water te communiceren? En wat waren de mogelijke gevaren ook alweer? ‘Zwemmen is fysica’, had Franky Cardoen gezegd. De voorzitter van Duikschool Transfo en lid van de Roeselaarse Duikers Klub (RDK) kent er alles van. ‘De Wet van Archimedes is van kracht waardoor je kan blijven zweven in het water. Maar belangrijker voor je veiligheid is de Wet van Boyle-Mariotte.’

Dodelijke druk

Die wet komt op het volgende neer: hoe dieper je gaat, hoe meer druk je zal voelen. Elke tien meter die je daalt, stijgt de druk met 1 bar. Die druk duwt de lucht samen en dat voel je in het water meteen aan je oren. Dat kan je eenvoudig oplossen door in je neus te knijpen en tegelijk wat harder uit te ademen met je mond toe. Gevaarlijker is het voor je longen: als je met goedgevulde longen plots snel zou stijgen zonder te ademen, daalt de druk waardoor de lucht in je longen uitzet en voor flink wat schade kan zorgen. Rustig blijven ademen dus als je stijgt.
Met dit allemaal in mijn hoofd, lijkt de achterwaartse val in de duiktank toch niet zo’n goed idee. Maar de rust en zekerheid die mijn begeleider Patrick Horré uitstraalt en het gemak waarmee hij in het water springt, overtuigen me. Even verstand op nul en daar ga ik. Plons, kopje onder, maar zinken doe ik niet. Daar zorgt de lucht in mijn duikpak voor. Door de ontspanner in mijn mond blijf ik gewoon rustig ademen.

Zweven door het water

Langzaam zwem ik naar de overkant net onder de waterlijn, met soepele beenbewegingen zoals Patrick me aan de rand van de duiktank heeft uitgelegd. Mijn handen hoef ik niet te gebruiken, de voeten doen alles. Onder water gelden er andere regels dan aan de oppervlakte. Het zwemmen gaat verbazend vlot en voor ik het besef, zweef ik drie meter diep in het water. De druk op mijn oren is voelbaar, maar het blaastrucje helpt. Om de haverklap vraagt Patrick of alles oké is – een signaal waarbij je met duim en wijsvinger een rondje maakt – en ik antwoord dat het zo is. Want duiken is tof!

Paniek is de vijand

Ik worstel af en toe met m’n evenwicht als het gewicht van de duikfles me ondersteboven keert. De uitleg over hoe ik de lucht in mijn trimvest waaraan de duikfles hangt kan regelen, is me in de spanning van het moment ontgaan. Tijdens de kalmere zweefmomenten in het water ervaar ik een glimp van de rust die een volleerd duiker ervaart. De stilte, de vrijheid, de wereld ergens ver weg daarboven. ‘Alles verdwijnt boven je als je eenmaal onder bent’, had duiker Eric Bolle me verzekerd, net voor ik het water in ging. Ik snap nu wat hij bedoelt.

Patrick doet teken: we dalen naar vijf meter diepte. Eerst haakt hij me vast aan een boei, zodat ik niet lager kan dan die vijf meter. De druk stijgt alweer maar ik blijf rustig ademen. De grootste vijand onder water is paniek. Dan doe je domme dingen. Rustig blijven, ademen, de druk op je oren opvangen, en alles komt goed. Het halfuur in het water vliegt voorbij en pas als ik opnieuw aan de rand van de duiktank sta, voel ik de vermoeidheid. De initiatie was een bijzondere ervaring en smaakt naar meer. Maar de Oosterschelde of de Rode Zee lijken me nog wat te hoog gegrepen. Of te diep.