5 nieuwe topexpo’s in de musea

Stof tot nadenken

Kunstenaar en activist Małgorzata Mirga-Tas hervertelt het verhaal van haar volk, de Roma, in kleurrijke panelen van patchwork. Op de Biënnale van Venetië in 2022 stal ze de show met haar twaalfdelige cyclus Re-enchanting the World, die in het Poolse paviljoen te zien was. Het Bonnefanten haalt de twaalf kleurrijke textielpanelen naar Maastricht voor de eerste Nederlandse solo-expo van Mirga-Tas. Een primeur van formaat, jubelt het museum, en wij staan eerlijk gezegd ook wel te springen om even de grens over te hoppen en ons onder te dompelen in de magische wereld van Mirga-Tas. De twaalf panelen beelden de maanden van het jaar uit, zoals een dierenriem, en breiden de Europese kunstgeschiedenis uit met voorstellingen uit de Roma-cultuur. Ze bestrijdt folkloristische clichés en herbekijkt haar identiteit door een feministische bril.

Malgorzata Mirga-Tas: This is not the end of the road. 8 juni tot 16 februari, Bonnefanten, Maastricht

Luisteren naar dieren

Dierenleven, de nieuwe expo in het M HKA, daagt je uit om je relatie met dieren eens anders te bekijken. Misschien hou je zielsveel van je hond, papegaai of paard. Of was je als kind gefascineerd door nachtvlinders, tijgers of adelaars. Maar kan je je ook inleven in het standpunt van het dier? En een vriendschap sluiten op gelijke voet/poot?

De expo opent met het werk The Liberation of Animals from Their Cages XVI van Lin May Saeed (1973-2023), die haar kunstpraktijk in het teken stelde van dierenbevrijding en co-existentie. Circa veertig kunstenaars stellen pertinente vragen over wie of wat dieren zijn en bekritiseren het idee dat de mens een superieure soort met een uitzonderlijk bewustzijn is. Dieren krijgen ook zelf een stem op de expo. Spits je oren in de sonische ruimte en luister naar tsjilpende vogels, lachende ratten en fluistertonen uit het Amazonewoud. De expo pleit voor empathie in de omgang met dieren, net als de roman Dierenleven van Coetzee.

Dierenleven, 8 juni tot 22 september M HKA, Antwerpen www.muhka.be

Eenhoorns, sfinxen en centauren

In onze verbeelding vervagen de grenzen tussen mensen, dieren en planten. Al duizenden jaren fantaseren we over hybriden, fabelwezens samengesteld uit verschillende soorten. Sfinxen, centauren, eenhoorns en zeemeerminnen bevolkten al Griekse mythen en middeleeuwse legenden en duiken nog altijd op in fantasyfilms, boeken en games. De expo Hybriden in De Warande in Turnhout spit de ontstaansgeschiedenis van deze wonderlijke wezens uit. Tientallen kunstenaars, van Ensor en Rubens tot Nick Cave en Nick Ervinck, laten hun verbeelding de vrije loop. Archeologische en natuurhistorische vondsten doen je twijfelen: zijn deze fascinerende, maar ook angstaanjagende wezens wel helemaal verzonnen?

Hybriden. 9 juni tot 17 november, Cultuurhuis De Warande, Warandestraat 42, Turnhout www.warande.be

Moederschap in de mode

Op de nieuwe expo M&Others rolt het Modemuseum Hasselt de rode loper uit voor moeders in de mode. In de 19de eeuw verborgen vrouwen hun zwangerschap; vandaag pronken moeders op magazinecovers en spot je bolle buiken en baby’s op de catwalk. Ontdek hoe deze langzame evolutie verliep aan de hand van een fijne selectie silhouetten van topontwerpers. Modemoeders zoals Madeleine Vionnet baanden de weg. Christian Dior eerde de moeder als muze; Sonia Rykiel beleefde het moederschap als een bron van creativiteit. Ploeter- of loedermoeder, trans, plus of gekozen: alle vormen van moederschap zijn op de expo in de mode. Modellen en ontwerpers, zoals Hannelore Knuts en Ann Demeulemeester, delen ontroerende verhalen via persoonlijke objecten, filmpjes en familiefoto’s. De Zuid-Afrikaanse ontwerper Thebe Magugu zorgt voor de grande finale: zij creëerde speciaal voor de expo een kleurrijke installatie met negen Heritage Dresses.

M&Others. Mode en moederschap. 14 juni tot 5 januari, Modemuseum Hasselt

Verwonder je over water

‘Ik wilde water begrijpen’, zegt Edward Burtynsky. ‘Ons gebruik en misbruik ervan.’ De Canadese topfotograaf bereisde vijf continenten en schakelde drones en helikopters in om de kringloop van het water in beeld te brengen. Hij volgde de loop van rivieren, keek uit over de zeeën en dook zelfs onder het wateroppervlak. Missie: de relatie van de mens, van wie het lichaam voor zeventig procent uit water bestaat, met het onmisbare blauwe goud in beeld brengen. De magistrale, vaak bijna abstracte foto’s die dat opleverde, kan je gaan bewonderen in cultuurcentrum Scharpoord in Knokke-Heist. De expo Water, het nieuwe goud, focust op uiteenlopende thema’s, zoals watersnood, landbouw, zee- en rivieroevers en bronnen. ‘Waar je water uit zijn natuurlijke cyclus haalt, is er altijd een winnaar en een verliezer’, zegt Burtynsky. ‘Degene naar wie het water stroomt is de winnaar en degene die dat water mist de verliezer.’

Edward Burtynsky. Water, het nieuwe goud, 7 juni tot 29 september, Cultuurcentrum Scharpoord, Knokke-Heist