8 redenen om te houden van de Romantische Strasse

1. Würzburg

Aperitieven op een brug

De 12 levensgrote barokbeelden van heiligen en heersers geven de Alte Mainbrücke een vleugje van de grandeur van de Karelsbrug in Praag. Maar in het charmante Würzburg gaat het er een stuk gezelliger aan toe. Enkele tientallen mensen keuvelen en lachen, leunend tegen de balustrade en met een glas wijn in de hand. Een oude traditie misschien, in dit wijnstadje waar de druivensoorten Müller-Thurgau en Silvaner de heuvelflanken bezetten? ‘Nee hoor, alleen maar een goed idee van één van de wijnhuizen van de stad’, vertelt Silke Walther die geniet van een Silvanerwijntje. ‘Andere wijnhuizen pikten het idee op en sinds een achttal jaar verzamelen inwoners en toeristen op de brug om te proeven, te praten, te lachen. We zijn een stad van levensgenieters.’

Mag wel, met zo’n zware geschiedenis. Silke neemt ons mee naar het Rathaus, het stadhuis net over de brug. Op de benedenverdieping staat een maquette van hoe de stad er na het Britse bombardement van 16 maart 1945 bij lag. Geen huis stond nog recht. ‘Mijn grootmoeder vertelde me vaak over hoe ze als kind naar de rivier de Main vluchtte, weg van de hitte van de brandende stad’, zegt Silke. De foto’s aan de muren doen ons huiveren. Elk jaar op 16 maart klinken de klokken over de stad en wordt het stil. Zelfs op de Alte Mainbrücke.

De Residenz ontsnapte gelukkig grotendeels aan de bommen. Het gebouw uit 1720 aan de rand van de stad was het immense stulpje van de prins-bisschoppen die tussen 1030 en de heerschappij van Napoleon de plak zwaaiden in Würzburg. Een fraai stukje Unesco-werelderfgoed met een wereldberoemd trappenhuis: de Italiaanse schilder Tiepolo kleurde het gewelf met het grootste fresco ter wereld. Tijd voor nog wat romantiek langs de Romantische Strasse? Dan moet je naar de Lusamgärtchen, een hofje aan de Neumünsterkirche met de grafsteen van de Duitse toondichter Walther von der Vogelweide (1170-1230). De bloemen op het graf werden er gelegd door mensen met liefdesverdriet.

2. Wertheim

De Duitse Toren van Pisa

Vanuit onze camper op de Wohnmobilstellplatz van Kreuzwertheim kijken we uit over het stadje Wertheim aan de overzijde van de rivier de Main. We hebben nog tijd voor een avondwandeling door de middeleeuwse straatjes. Echt middeleeuws deze keer, want de Amerikaanse bommenwerpers hebben Wertheim door hardnekkige mist – welja – gemist. En toen ze wat later een tweede poging ondernamen, hadden twee dappere stedelingen de witte vlag gehesen boven op de burcht op de heuveltop. Een gedenkplaatje aan de burcht herinnert daaraan.

Maar daarvoor alleen hoef je de helling niet te beklimmen. Wel voor het gezellige restaurant binnen de burchtmuren en het fraaie uitzicht over de stad met haar scheve toren. ‘Gebouwd in de 13de eeuw als wachttoren, maar al meteen begon hij te hellen’, vertelt stadsgids Ute Sembach. ‘Geschiedenis hou je maar beter recht. Daarom werd de toren enkele jaren geleden voorgoed verankerd met 14 meter diepe pijlers in titanium. Hij staat nog steeds scheef, maar zakken doet hij niet meer. Onze eigen Toren van Pisa.’

Het stadje nodigt uit om te kuieren, wat de duizenden passagiers van de riviercruises op de Main die hier aanmeren dan ook doen. Wertheim is rijk geworden door het stapelrecht van wijn. Maar die wijn wilde al eens wegspoelen. De waterstanden op de muren vertellen veel over de grillen van de Main. In 2011 stond die nog een meter hoog in de straten. In 1764 wel vijf meter hoog.

3. Königshöfer Messe

Het originele Oktoberfest

‘Vergeet het Oktoberfest in München, dat is een commerciële bedoening voor toeristen’, foetert de gulle Duitser achter de tapkraan van de Königshöfer Messe terwijl hij twee literglazen vult met schuimende Distelhäuser. München heeft dan wel het bekendste bierfestival, maar in elk Beiers stadje laten ze bij tijd en stond de Duitse schlagers klinken en de glazen vullen. Zoals hier in de grote biertent van Lauda-Königshöfen. Het jaarlijkse bierfeest met braderie duurt acht dagen, telkens vanaf de vrijdag voor de derde zondag van september.

Het is 11 uur en de tent is al voor een kwart gevuld. Nog een uurtje of twee en ze zit helemaal vol met 2.000 vrolijke Duitsers. Martin Pruszydlo nipt van zijn biertje bij zijn ontbijt: een bord met pretzels en Weisswurst. ‘Een Beiers ontbijt’, lacht hij. ‘Alleen te krijgen voor 12 uur. Een gezond begin van de dag.’ De Königshöfer Messe stoelt op een 600 jaar oude traditie en is daarmee veel ouder dan het Oktoberfest. Ben je in de buurt, snuif dan zeker de sfeer op. Voor de chauffeur van de camper: ze tappen ook alcoholvrij bier.

4. Bad Mergentheim

Met een tractor door de wijnranken

Helga pakt me bij de schouder en voor ik het weet wieg ik mee op de tonen van een Duitse smartlap. De wijnproeverij op wijndomein Weingärtner Markelsheim heeft haar werk gedaan en de sfeer zit erin. In een afgeladen volle aanhangwagen achter een tractor rijden we door de wijnranken terwijl wijnboerin Conny Lehr met haar accordeon de maat bepaalt. ‘Rote Lippen soll man küssen…’, klinkt het in koor en het gezelschap van wat oudere Duitse dames begint vrolijk te ‘schünkelen’. Een Nederlands woord bestaat niet voor het arm in arm heen en weer wiegen op het ritme van de muziek.

Wijnboeren Conny en Thomas lieten hun veeboerderij voor wat ze is en startten enkele jaren geleden samen met hun vier kinderen een wijndomein. Met tussen de wijnranken grote wijnvaten waarin je kan overnachten. Een bezoekje gaat altijd gepaard met een zangstonde en een bezoek aan de wijnkelder. Tip: proef de lichtrode wijn van tauberschwarz, een druif die alleen hier in de Taubervallei groeit.

Op de Wohnmobilstellplatz aan de rand van Bad Mergentheim vertellen grote borden je wat er nog zoal te beleven valt in en rond het stadje: een wildpark, een spa, fietsroutes, het bekende schilderij ‘De Madonna van Stuppach’ in de kerk, het speeldomein Die Koboldburg en veel meer toffe uitstapjes op wandel- en fietsafstand.

5. Weikersheim

Ridderzaal uit de renaissance

‘Neus omhoog, mijn hand zachtjes vastnemen en de trap op schrijden’. De hofdame van het kasteel Weikersheim leert ons de etiquetteregels van de adellijke bewoners uit de 17de en 18de eeuw. Onder onze voeten kraakt de parketvloer uit 1720, maar het echte schouwspel speelt zich boven onze hoofden af. De ridderzaal – 40 meter lang, 12 meter breed en 9 meter hoog – dateert uit het jaar 1600 en is een prachtstuk van de renaissance waarmee de graaf von Hohenlohe indruk maakte op zijn gasten.

De kleurrijke plafondschilderingen maken alvast indruk op ons, maar het zijn vooral de dieren aan de muren die onze aandacht trekken. En op onze lachspieren werken, want nooit gedacht dat een olifant zulke bizarre verhoudingen had. ‘Ze hadden in die tijd nog nooit een olifant gezien’, zegt de hofdame. ‘Dus ze moesten het doen met beschrijvingen en tekeningen.’ Dus dat de oren te scheef zijn, de slurf te lang is, en dat de tanden eigenlijk niet uit de mond komen, moet je de makers vergeven.

6. Rothenburg

Het hele jaar door sneeuwballen en Kerstmis

Twee miljoen bezoekers per jaar in een stadje met amper 2.000 inwoners. Het hoeft niet gezegd, het is het hele jaar door gezellig druk in de middeleeuwse kasseistraatjes van Rothenburg. Ongetwijfeld het meest toeristische plaatsje op onze campertrip. Als je het stadje helemaal wil doorgronden, heb je meer dan een dag nodig. De gotische St. Jakobskirche met het Heiligblutaltar, het Rathaus op het Marktplein, de Burchttuin, en alle andere gebouwen en plaatsen vertellen een indrukwekkende versteende geschiedenis. Netjes ommuurd door een 500 jaar oude stadsmuur met 42 torentjes. Hoe middeleeuws kan het worden?

Van op de camperparking wandelen we de oude ringmuur op – voor 1.200 euro kan je je eigen metertje muur kopen – en duiken dan met een stoet Japanse bezoekers het toeristische gewoel in. Die smullen gretig van de gebakspecialiteit, de Rothenburger sneeuwballen. Onze gids Martin Kamphans wijst ons de Zuckerbäckerei aan. ‘Hier kan je nog de echte sneeuwballen kopen, de andere shops zijn voor de toeristen’, knipoogt hij. Ook The Christmas Village is een gimmick voor de toeristen: een gigantische kerstwinkel in het centrum van de stad. Het hele jaar door geopend.

Klokslag op het uur zet de mechanische klok op de Markt een poppenspel in werking over een gekoesterd stukje geschiedenis uit de Dertigjarige Oorlog. De pop met een beker in handen stelt burgemeester Georg Nusch voor. Toen in 1631 de katholieke legers van graaf Johan t’Serclaes – hier bekend als (graaf van) Tilly – de stad dreigden te verwoesten, kreeg de aanvoerder een beker met drie en een kwart liter wijn gepresenteerd. In de hoop de graaf op andere gedachten te brengen. Tilly lachte het gebaar weg en zei dat niemand zoveel wijn kon drinken. Als het toch iemand lukte, zou hij de stad sparen. Waarop burgemeester Nusch de beker nam en hem leegdronk. Feit of fictie? Nusch hield er alleszins een kater aan over en de stad bleef gespaard.

7. Schillingsfürst

Schnaps en varkensschouder

‘De specialiteit? Fränkische Schaufele mit Semmelknödel und Sauerkraut.‘ Fritz Leiblein van hotel Die Post in Schillingsfürst spreekt de naam van het gerecht met zoveel plezier uit dat we al honger krijgen. Maar goed ook, want de varkensschouder met de knapperige korst oogt gigantisch. Stevige Duitse kost.

Daar hoort nadien een glaasje obstler bij om door te spoelen en daarvoor zitten we hier net goed: Frits stookt al sinds 1974 zijn eigen obstler, wat in deze regio een synoniem is voor schnaps. De vaten stockeert hij onder de kerk. Op zijn flessen staat de bijbels geïnspireerde spreuk ‘Der Geist Gottes schwebt über den (Ge-)Wässern’ - de geest van God zweeft over de wateren. Geestrijk, dat is het ‘water’ zeker. Een proevertje? Frits duikt de bar in en komt even later terug met een plateau met daarop acht proefglaasjes. Per man. Gezondheid!

8. Nördlingen

De torenwachter en zijn kat

Je kan een compleet rondje lopen over de vestingmuur van Nördlingen, die vanuit de lucht bekeken wel met een passer lijkt getrokken. Een perfecte cirkel, net als de krater die een meteorietinslag hier 15 miljoen jaar geleden vormde. De inslag veroorzaakte zo’n hitte dat de ondergrond smolt en er zich een nieuw gesteente vormde: het Suevit. De St.-Georgs-Kirche met haar 90 meter hoge wachttoren werd ermee gebouwd.

We beklimmen de 332 treden van de wenteltrap tot aan het kamertje van de torenwachter. Die zit hier elke dag en tussen 22 en 24 uur roept hij elk halfuur ‘So G’sell, so!’ (‘zo kameraden, zo!’, red.) over de stad. Een middeleeuwse traditie. ‘De hoogste positie van de stad’, glimlacht Wilfried Rangette, torenwachter van dienst. Achter hem springt een wit-bruine lapjeskat op de houten balk. ‘Dat is Wendelstein, die woont hier al sinds 2010. Onze stadsmascotte.’

Elk stadje langs de Romantische Strasse heeft één of meer ruime parkings aan de stadsrand. Gratis bovendien. Wij parkeerden hier:

• Würzburg: Parkplatz Friedensbrücke - 400 parkeerplaatsen op 500 meter van de Alte Mainbrücke, de wijnbrug die je naar de oude binnenstad leidt. Ook tram 2 of 4 brengt je daar.
• Tauberbischofsheim: Parkplatz Vitryallee - Van alle gratis parkings rond het stadje is deze het dichtst bij het centrum en als enige voorzien op campers en woonwagens. 400 meter stappen en je bent op het centrale marktplein.
• Bad Mergentheim: Wohnmobilstellplatz Solymar Therme, Arkau 5 - Even buiten de stad, op 1,5 kilometer, maar bus 958 brengt je er snel.
• Rothenburg: Campingparkplatz P2, Bensenstrasse – Nördlingerstrasse – Steek de straat over en je stapt door de Spitaltor – een van de eeuwenoude stadspoorten – het oude stadscentrum in.
• Feuchtwangen: Parkplatz P3, Mosbacher Weg - Rond dit levendige middeleeuwse stadje vind je 10 gratis parkings. Vanop Parkplatz P3 ben je te voet in 10 minuutjes in het centrum.
• Dinkelsbühl: Parkplatz Schwedenwiese P1, Abfallweg - Aan de oever van de Wörnitz, net buiten de middeleeuwse ringmuur. Je hoeft alleen maar de rivier over te steken.
• Nördlingen: Wohnmobilstellplatz, Würzburger Strasse 12 - 2 minuutjes stappen tot de  ronde ringmuur van Nördlingen. Overnachten kan voor 3 euro voor 24 uur. Water en elektriciteit kost 2 euro extra.
• Donauwörth: Wohnmobilstellplatz, Neue Obermayerstrasse - Aan de samenvloeiing van de Donau en de Wörnitz. Schaduwrijke plaatsen onder een dicht bladerdek. De stad ligt aan de overzijde van de rivier.

De Romantische Strasse is de meest geliefde vakantieroute in Duitsland. Maar wat maakt deze route van de oevers van de Main tot de Alpen zo bijzonder? Zijn het de middeleeuwse stadjes? De sprookjeskastelen? De wijnhellingen of de bierfeesten? Of gewoon alles samen? We trokken met de camper naar hartje Duitsland en lieten ons met plezier verleiden.

Deutsche Reiseweg nummer 1. De naam klonk als een mooi voorbeeld van Duitse duidelijkheid, maar niet alsof je er een warm welkom kon verwachten. Na de Tweede Wereldoorlog vonden enkele burgemeesters dat hun streek wel wat public relations kon gebruiken met een nieuwe naam: de Romantische Strasse. De route start in Würzburg aan de oevers van de Main en doorkruist deelstaten Baden-Württemberg en Beieren tot in Füssen aan de grens met Oostenrijk.

Een autoroute van 410 kilometer, netjes bewegwijzerd en met uitstekend uitgeruste parkeervoorzieningen voor campers. We deden vier dagen over de 200 kilometer van Würzburg naar Donauwörth en namen de tijd om het landschap te zien veranderen en de geheimen van de stadjes te ontrafelen. Stap mee in de camper en volg ons langs acht bijzondere haltes.