Girlpower in Herkenrode

Voor het Poortgebouw kijken Hilde Stevens en Igor Foerier naar het stromende water in de beek. Vorig weekend hielpen Igor en andere vrijwilligers er het riet en slib verwijderen, zodat het regenwater uit het Engels Park weer vlot kan wegvloeien. Natuurbeheer is maar één van de taken die de meer dan 70 vrijwilligers van de Abdij van Herkenrode op zich nemen. 

Herrezen uit het puin

‘Met onze dynamische groep dragen we ons steentje bij om geschiedenis terug leven in te blazen. Wat we doen, overstijgt de tijd’, zegt Hilde, docente aan hogeschool PXL – MAD School of Arts. ‘Het mooiste wat we tot nu toe bereikt hebben, was het terug openstellen van het Engels Park achter het Abdissenverblijf’, vindt Igor, Marketing Automation Specialist in het dagelijks leven. De historische wandeling langs de 17de -eeuwse gebouwen en rijke verhalen van de voormalige cisterciënzerzinnenabdij doet het park aan. 

Als jonge man liep Igor hier al rond. Hij nam er met een vriend ooit nog een film op. ‘De site was toen verloederd. De nu weer actieve Abdijmolen lag toen bijvoorbeeld helemaal in puin. Er was eigenlijk weinig belangstelling voor deze plek.’ Toen erfgoedorganisatie Herita, beheerder van de site, een oproep voor vrijwilligers lanceerde, aarzelden Igor en Hilde geen moment. ‘Herita bracht een nieuwe dynamiek op de site. Sindsdien is al heel wat verwezenlijkt.’ Naast de watermolen, waar je elke derde zondag van de maand tussen 10 en 17 uur zelfgemalen bloem kan kopen, grazen schapen. 

Hart van de abdij

We stappen langs de monumentale Tiendschuur naar het onthaal- en belevingscentrum. Hier wordt de meer dan 950 jaar geschiedenis van de abdij rijkelijk geïllustreerd. Aan het begin van het parcours staat een maquette van CLAUSURA. Architectenduo Gijs Van Vaerenbergh realiseert vanaf april op vraag van Herita een 3D-reconstructie van het religieuze hart van de abdij, met als centrale blikvanger de ooit zo imposante abdijkerk. Die brandde in 1826 af. 

‘Waar al die historische gebouwen nu kriskras door elkaar lijken te staan, zal CLAUSURA voor samenhang zorgen op de site”, licht Igor toe, die ook actief is in de Erfgoedkring Herkenrode – Kuringen. ‘Je zal er als bezoeker door het kunstwerk kunnen stappen.’

In een volgende ruimte gaat het over de mirakels waardoor de abdij een bedevaartsoord werd. ‘Dat was hun manier van communiceren’, zegt Hilde. ‘Met verhalen over mirakels konden ze zich tonen aan de wereld. Let wel, het was enkel de abdis die contact onderhield met de buitenwereld. Haar koorzusters verbleven in het claustrum.’

Vlaams topstuk

Elke derde zondag van de maand steken de vrijwilligers de handen uit de mouwen. Soms meer, als er activiteiten op stapel staan. ‘Het is heerlijk om nieuwe bezoekers te begeesteren’, vindt Hilde. Haar favoriete plek is de kerk van de zusters van het Heilig Graf. ‘Daar voel je echt de verstilling’, aldus Hilde. De religieuze gemeenschap kocht begin jaren ’70 een deel van de site en bleef er wonen tot begin 2023. De kerk is enkel toegankelijk bij activiteiten.

‘We zijn als Hasselaren niet fier genoeg op ons erfgoed. De cisterciënzerzinnen haalden er hun voordeel uit dat hun abdij zich in het Prinsbisdom Luik bevond. Eeuwenlang schonken kapitaalkrachtige plaatselijke heren en de prins-bisschoppen hen allerlei gunsten, dat was sponsoring avant-la-lettre. Het is geen toeval dat meerdere Vlaamse Topstukken uit de abdij afkomstig zijn.’

Langs het water

Dit jaar is een werfjaar. De abdij blijft vlot toegankelijk. Er wordt een onthaalpunt gebouwd in het Poortgebouw, de buitenschil van het Abdissenverblijf wordt gerenoveerd en de bouwvallige zusterverblijven worden aangepakt. Herita plant werfbezoeken met gids. 

Sinds vorig jaar vind je achter de Infirmerie, ter hoogte van de stuw op de Demer, een in- en uitstapplaats voor kajaks. Aan een self serviceautomaat kan je een kajak inclusief peddels en life vest huren van 1 juli tot 31 maart, zie www.paddleshare.be. Volgens Peddelsport Vlaanderen is het nu al de populairste kajakverhuurplek van Vlaanderen. 

‘De Abdij van Herkenrode speelt een verbindende rol voor de omgeving en ver daarbuiten. De geschiedenis en de natuur spelen daarbij een grote rol. Het is levend erfgoed, zonder te vervallen in een commercieel toeters en bellenverhaal’, besluit Hilde. 

• Herkenrodeabdij 4, Hasselt
• Ruime parking op 200 meter van de abdij
• Buslijnen 34, 51, 56 en 513 doen de abdij aan.
• Enkel het bezoek aan het Belevingscentrum is betalend. Gratis toegang met de Herita-lidkaart, of als inwoner van Hasselt met een Uitpas. 
• Elke schoolvakantie zijn er nieuwe gezinsvriendelijke zoektochten.

abdijvanherkenrode.be