De ziel van Vlieland

Het huis in de Dorpsstraat met nummer 99 vertelt de geschiedenis van Vlieland sinds 1575. Het is het oudste van het eiland. Doorheen de jaren zijn er stukken bijgebouwd aan het huis, maar de ziel van het pand is steeds bewaard gebleven. In de 17de verbleef hier zelfs de zeeheld Cornelis Tromp, vandaar de naam. Maar het is vooral de Noorse schilder Betzy Akersloot-Berg die haar stempel op dit historische huis heeft gedrukt.

Via de korte trap in de hal kom je binnen in de leefruimte. Alles is zo goed mogelijk gereconstrueerd hoe het er in de 19de eeuw uitgezien moet hebben. Overal zijn er souvenirs te zien die herinneren aan het avontuurlijke leven van Betzy Berg. Knijp je je ogen tot spleetjes, dan kan je zo Betzy en haar Nederlandse echtgenoot Gooswinus Akersloot aan de ronde tafel zien zitten.

Bezty werd pal in het midden van de 19de eeuw geboren in Noorwegen. Na omzwervingen in het Hoge Noorden bij de Samen ging ze in de leer bij de Duitse schilder Hendrik Willem Mesdag. Ze was vooral onder de indruk van de manier waarop Mesdag de zee kon schilderen. In 1896 vestigde Betzy zich samen met haar man op Vlieland en kochten ze het huis in de Dorpsstraat. Hier op het eiland kon de schilderes zich ten volle storten op haar geliefde onderwerp: de zee.

De vrouw en de zee

En dat heeft ze ook gedaan. Hoe prachtig zijn de kleuren van het water en de lucht in haar schilderijen? Kijk je naar een werk van Betzy, dan lijkt het witte zeeschuim je zo om de oren te vliegen. Uit Scandinavië liet ze een houten hut overkomen om achteraan haar huis een schildersatelier te hebben met zicht over het wad. Maar dat was voor Betzy nog niet genoeg. Wil je echt het zilte water proeven tijdens het schilderen, dan moet je zo dicht mogelijk bij de branding komen, vond ze. Aan een timmerman vroeg ze om een kist in elkaar te timmeren waarin ze enigszins beschut tegen de elementen op het strand kon schilderen. Met een zuidwester op haar hoofd en gehuld een lange regenjas schilderde ze het ene meesterwerk na het andere, meer dan 300 in totaal. Zeezichten, stranden, jutters, het wad, de walvisvaarders, drenkelingen en zelfs overvliegende zeppelins op weg naar Londen tijdens de Eerste Wereldoorlog… Met haar doek en verf heeft ze de geschiedenis van Vlieland vastgelegd. Na haar dood in 1922 werd ze begraven op het kerkhof van Oost-Vlieland. Op haar zerk liet ze ‘zeeschilderes’ zetten.

Sinds juni 1960 is het Tromp’s Huys een museum geworden. Hier kan je de woning van Betzy bewonderen en enkele van haar schilderijen. Tot eind 2023 loopt er een uitgebreide expositie over haar werk in het kader van haar 100ste sterfdag: Vlieland en Betzy.

Meer info

Lees de volledige reportage over Vlieland in Pasar Wandelen van Februari 2023.