Kust + kunst = Mu.ZEE
Terwijl de ochtendmist in het binnenland nog moet optrekken, baadt de kust in de winterzon. Het licht stroomt binnen via de grote ramen in de inkomhal van Mu.ZEE in Oostende. Ensor, Permeke en Spilliaert hangen er zij aan zij in wat ooit een warenhuis was. ‘Wij zijn het enige kunstmuseum dat zich uitsluitend toespitst op moderne en hedendaagse kunst in België van 1880 tot nu’, zegt Colette Castermans van Mu.ZEE.
Het ontstaan van Mu.ZEE stond in de sterren geschreven. Net als een aantal andere badplaatsen trok Oostende vlotjes kunstenaars aan. De kuststad speelt wel vaker een rol als decor in moderne kunst. Eind 19e eeuw werd het Museum voor Schone Kunsten, kortweg MSK, opgericht. Het collectiebeleid richtte zich volledig op 19de-eeuwse Belgische kunst. Vijftig jaar later begon het Provinciale Museum voor Moderne Kunst, kortweg PMMK, Belgische kunst uit de 20ste eeuw te verzamelen. Beide musea versmolten in 2009 tot het Kunstmuseum aan zee, kortweg Mu.ZEE. Het collectiebeleid werd verder gezet met dezelfde principes, Belgische kunst van 1880 tot nu. De collectie telt zo’n 8000 werken en wordt jaarlijks aangevuld.
Het museumgebouw in de Romestraat is al even opmerkelijk. Hier bevond zich tot begin jaren ’80 de COO, een coöperatieve supermarkt waar klanten niet enkel met cash, maar ook met jetons konden betalen.
Kunst wordt kinderspel
Kunsthistorica Colette Castermans leidt ons rond. ‘Onze kleppers zoals Raoul De Keyser, Léon Spilliaert, Constant Permeke en James Ensor hangen altijd op zaal. We beperken ons trouwens niet tot schilder- en beeldhouwkunst. Ook fotografie, video en vele andere vormen komen aan bod. We proberen ook in te zetten op vrouwelijke kunstenaars, daar hebben we er op dit moment te weinig van in onze collectie.’
Er is een speels parcours voor kinderen. Volwassenen kunnen gebruik maken van een audiofoon. Reken voor een bezoek gemakkelijk anderhalf tot twee uur. Er hangen zo’n 200 werken op zaal, verspreid over twee verdiepingen.
Meisje op het strand
Colette neemt ons mee langs haar persoonlijke top 3. Op de tweede verdieping hangen de werken van 1880 tot 1920. We staan stil voor ‘Meisje op het strand’ van Léon Spilliaert. ‘Eén van de minder bekende werken van de meester. Hij wordt vaak als zwaarmoedig en mistroostig ervaren. Hier zien we een eerder kleurrijk werk uit zijn latere periode. Het meisje kijkt ons strak aan. Hij schilderde dit werk na zijn huwelijk dat hem, gedeeltelijk toch, van zijn melancholie bevrijdde.’
Tegen een zijmuur hangen nog drie kleurrijke Spilliaerts van poppen in een zetel. ‘Mu.ZEE beschikt over de grootste Spilliaert-collectie. Deze poppenserie is bijna surrealistisch te noemen. Het is geen toeval dat ze tegenover de werken van Frits Van den Berghe, de meester van het fantastisch surrealisme, hangen.’
Een trap lager komen we bij een bijzondere beeldengroep. ‘Dit is ‘De Kennel’ van José Vermeersch. Op verschillende locaties in West-Vlaanderen wordt 100 jaar José Vermeersch gevierd. Wij haalden deze prachtige beeldengroep vanonder het stof en plaatsten het in zijn originele bezetting. Er spreekt zoveel kracht en energie uit deze beelden. Ook kinderen vinden het heel fascinerend om naar te kijken.’ De beeldengroep neemt behoorlijk wat plaats in. ‘Sinds bij de renovatie vorig jaar de ruimtes in hun originele staat werden hersteld, hebben we weer de plaats om onze collectie te laten schitteren.’
Boekhouders & brandkasten
Colette sluit haar top 3 af met een bijzondere plek in het gebouw. We stappen op de eerste verdieping door de vleugel hedendaagse kunst. Aan de muren hangen tijdelijk indringende foto’s uit Oekraïne van filmmaker Pieter-Jan De Pue en midden in de ruimte staat een beeld van een in België wonende Zuid-Amerikaanse kunstenaar, die identiteit in vraag stelt. ‘In deze art deco-achtige zaal bevond zich vroeger de boekhouding van het warenhuis. Aan de toog achteraan konden de klanten hun jetons inwisselen. Bij de recente renovatie vonden we een decennialang verborgen gang waar de lockers van het warenhuispersoneel stonden. We lieten alles onaangeroerd. Er staat zelfs nog een originele brandkast. Bezoekers kunnen hier vrij in en uit lopen.’
Beroemde gasten
Naast de vaste tentoonstelling vinden er jaarlijks wisselende expo’s plaats waarbij gastcuratoren vooral putten uit de eigen collectie van Mu.ZEE. ‘Halfweg december opent ‘Friends in a Field: Conversations with Raoul De Keyser’. Twee Amerikaanse gastcuratoren bekijken het werk van de Belgische kunstenaar door de lens van een aantal historische en hedendaagse kunstenaars uit de hele wereld. Ook Luc Tuymans is van de partij.
Er wordt ook al uitgekeken naar de volgende expo die op 1 juli opent, ‘Anna Boch, een impressionistische reis’. Er werden belangrijke bruiklenen toegezegd van Vincent Van Gogh, Paul Gauguin, en Paul Signac…
Kunsttentoonstellingen hebben jaren voorbereidingswerk nodig. Colette blikt al even vooruit naar het jubileumjaar 2024. ‘Dan is het 75 jaar geleden dat James Ensor overleed. Ook Mu.ZEE doet zijn duit in het zakje met, vanaf december 2023, een grootse expo over James Ensor en het stilleven in België van 1830 tot 1930. In mei 2024 openen we een overzichtstentoonstelling met Belgische kunst van de laatste tien jaar en daarna sluiten we opnieuw het museum voor alweer een grondige renovatie om de bezoekerservaring nog beter te maken.’
Praktisch
• Romestraat 11, Oostende
• Gratis parking op wandelafstand aan het Maria – Hendrikapark.
• Openbaar vervoer: Trein- en tramstation op wandelafstand.
• Open van dinsdag tot zondag, van 10 tot 17.30 uur.
• Volwassenen betalen 12 euro. Kinderen tot 12 jaar gratis. Gratis met de museumpas (vaste collectie en tijdelijke tentoonstellingen).
• www.muzee.be
Koop je Museumpas met korting!
Met de Museumpas krijg je voor € 59 een jaar lang toegang tot meer dan 220 Belgische musea; als lid van Pasar krijg je 10% extra korting en betaal je slechts € 53,10. Word lid via www.pasar.be/lidworden en koop je Museumpas via www.pasar.be/museumpas.