Nooit meer aan de laadpaal

Campers zijn helemaal selfsupporting, met eigen toilet en douche, eigen gasvoorraad voor warm water, om op te koken en voor de verwarming op kille dagen. Drinkwater haal je uit je eigen tanks en afvalwater verdwijnt in de vuilwatertank die aan het chassis is bevestigd.

Voor het elektrische systeem hebben campers twee accu’s aan boord:

• de motoraccu dient om de motor te starten en de camper onderweg rijdend te houden
• de huishoud- of boordaccu zorgt voor de stroomvoorziening als je stilstaat. Vaak is dat een zware loodaccu of in het gunstigste geval een modernere, maar nog steeds loodzware gel- of AGM-accu. Als die aan vervanging toe is, is dat hét moment om over te stappen op wat officieel een lithium-ionbatterij heet, kortweg lithiumaccu. Die heeft veel voordelen voor campergebruikers.

Het hart van de camper

De boordaccu zorgt voor de binnenverlichting, voor elektriciteit van de waterpomp van de keukenkraan en om het toilet door te spoelen, hij houdt de ringverwarming van de kachel aan de praat en maakt het mogelijk om radio te luisteren en tv te kijken. Met een speciale omvormer (ook wel: inverter) tover je zelfs 230 V uit je accu. Zo kan je een kopje koffie uit je Nespresso halen, je kan de laptop en je e-bikes opladen en dames aan boord kunnen hun haar föhnen. En dat allemaal zonder dat je aan de laadpaal staat: de optimale vrijheid. Zo kan je dagenlang op dat ene mooie plekje staan waar geen 230 V beschikbaar is.

De voordelen van lithium

De modernste variant van de huishoudaccu is de lithium-ionbatterij en die heeft enkele belangrijke voordelen:

• Lager gewicht:
  Een lithiumaccu scheelt tientallen kilo’s laadvermogen, omdat hij veel lichter is dan de traditionele loodzuur- of AGM-accu. Als voorbeeld nemen we de SuperB Epsilon, een accu van Nederlandse makelij. De Epsilon heeft een capaciteit van 90 Ah (ampère-uur) en die capaciteit is een populaire variant voor de campermarkt. Hij weegt slechts 12,5 kg. Als je dezelfde capaciteit van 90Ah wilt bij loodzuur-accu’s, moet je twee van die zware bakbeesten plaatsen (dergelijke loodaccu’s wegen 22 kg per stuk). Loodaccu’s mag je namelijk slechts tot de helft ontladen, anders ontstaat er schade aan de accu. Een loodaccu van 90 Ah levert dus feitelijk slechts 45 Ah en dat is sneller op dan wenselijk. Met 90 Ah kan je doorgaans drie tot vier dagen vrij staan, maar met loodaccu’s moet je dus twee 90 Ah-accu’s in de camper plaatsen. Een lithiumbatterij daarentegen kan je helemaal leegtrekken. De SuperB Epsilon uit ons voorbeeld scheelt dus ruim 30 kg laadvermogen.
   
• Snel op te laden:
  Een lithiumaccu kan je razendsnel kan opladen. Dat is in 1 à 2 uurtjes gebeurd en het kan gewoon als je onderweg bent: de dynamo van de camper laadt de accu met zo’n 40 ampère. Daar is dus geen stroompaal voor nodig. Nog een voordeel is dat de energie uit de zonnepanelen veel efficiënter wordt opgeslagen in lithiumaccu’s dan in loodaccu’s. Zo kan je in de zomer zomaar vier tot vijf dagen op die ene plek blijven staan, zonder dat je aan de laadpaal hoeft of moet verkassen.
   
• Gaat lang mee:
  Een lithiumaccu gaat drie tot vier keer langer mee dan een normale accu. De aanschaf ervan kun je dus eerder bekijken als een investering dan als een kostenpost. De levensduur van accu’s wordt uitgedrukt in laadcycli: één laadcyclus staat voor één keer volledig op- en ontladen van de accu. De meeste fabrikanten van lithiumaccu’s garanderen een levensduur van 1500 tot 2500 laadcycli – die kan je dus 2500 keer volledig ontladen en weer opladen.
  
  SuperB is wat dat betreft een buitenbeentje en garandeert maar liefst 5000 laadcycli, twee keer zoveel als de meeste andere merken. Dat heeft te maken met de hoge kwaliteit van de lithiumcellen waarmee de accu is opgebouwd en de manier waarop ze in het Nederlandse Hengelo worden samengesteld. Uniek is ook het ingebouwde battery management system, dat erop toeziet dat de cellen heel gelijkmatig worden ontladen en weer opgeladen. Daardoor kunnen SuperB-accu’s enorme ontlaadstromen aan, tot maar liefst 350 ampère, waardoor je een omvormer kan gebruiken tot 3000 watt, genoeg om zelfs twee föhns op te laten draaien.
  
  Door die lange levensduur verhuis je de SuperB Epsilon dus moeiteloos mee naar je volgende camper en daarmee is het prijsverschil met de concurrentie ook te verklaren. Bovendien is de Epsilon ‘plug-and-play’, terwijl je bij sommige andere merken bijvoorbeeld nog een battery management system moet aanschaffen. SuperB heeft inmiddels een flinke reputatie opgebouwd, want camperfabrikanten als Morelo, Carthago, La Strada, Rapido of Malibu leveren SuperB lithiumaccu’s af fabriek.

Lithiumaccu inbouwen

De huishoudaccu vervangen door een lithiumaccu is in de werkplaats van de dealer een karweitje van een paar uur. Bij een moderne camper – met een Euro-6d-motor – is nog wel een zogenaamde ‘booster’ nodig omdat die motoren zijn uitgerust met een slimme dynamo. Die schakelt tijdens het rijden uit als de startaccu van de camper vol is, zodat de camper minder brandstof verbruikt en dus ook minder CO2 uitstoot. Maar op dat moment wordt de huishoudaccu dus ook niet meer geladen. De booster zorgt er dan voor dat de boordaccu toch wordt opgeladen.

Lithium uit het Verre Oosten

Een nadeel heeft de lithiumaccu ook: het prijskaartje, want lithiumaccu’s zijn niet goedkoop. Mede daardoor wordt de markt overspoeld met Chinese lithiumaccu’s. Fabrikanten en leveranciers uit het Verre Oosten struikelen over elkaar heen met prijskaartjes waar de A-merken niet aan kunnen tippen.

Hoe verleidelijk ook: als je overweegt om een lithiumaccu te kopen, is het belangrijk om te letten op veiligheid. Al was het maar omdat je ook in de camper slaapt – lang niet alle fabrikanten leveren bijvoorbeeld veiligheidscertificaten bij hun accu’s. Gevestigde merken gebruiken ijzerfosfaat als basis voor hun lithiumaccu’s, een onbrandbaar materiaal, in tegenstelling tot de lithiumaccu’s die bijvoorbeeld in de autobranche worden gebruikt. Die zijn gebaseerd op nikkel, kobalt en magnesium en kunnen bij verkeerd gebruik dus wel vlam vatten.