Kamperen in zuidelijk Portugal

Voor we vertrekken, mailen we al wat over en weer met Geoff, de eigenaar van onze gehuurde camper met de welluidende naam Wandering Star. Of er in de camper een verhoogstoeltje zit voor onze dochter, en een haardroger misschien? Een zitje is namelijk verplicht in Portugal (tot 12 jaar!) en niet zo gemakkelijk om mee te nemen. We hoeven ons geen zorgen te maken, mailt hij terug, hij regelt alles. Op de luchthaven wacht de Britse Pete ons op. Hij woont met zijn gezin al enkele jaren in Portugal en kent de streek op z’n duimpje. De hele rit worden we overstelpt met tips: van de mooiste camperplaatsen, de goedkoopste supermarkten tot uit te proberen restaurantjes. Naast een vlotte en stipte taxichauffeur is Pete ook een goede ambassadeur voor zijn nieuwe thuisland. Ook Geoff, de verhuurder, is Brits en al even hartelijk. Terwijl wij bij een drankje het papierwerk invullen en onze bagage in de camper laden, nemen zijn dochters Bella en Ruby onze kroost mee naar het zwembad. Alles verloopt gemoedelijk, alsof we er met de camper van een vriend opuit trekken. Gebruik gerust alles wat erin zit, stelt Geoff joviaal voor. Lachend toont hij ons de voorraad Poolse biertjes van een vorige trip.

Stop 1: Cromeleque dos Almendres: Magische megalieten

Veel geheimen heeft reizen met een camper niet voor ons, dus we zijn al snel vertrekkensklaar. Tot grote teleurstelling van dochterlief die haar nieuwe vriendinnen en het zwembad niet graag achterlaat. Nadat we voldoende proviand hebben ingeslagen, zijn we er helemaal klaar voor: let’s hit the road. Met nog niet al te veel kilometers op de teller voelen we meteen dat het leven hier gas terugneemt. Zo blijkt de road opeens een hobbelige zandweg, omzoomd door een indrukwekkend aantal kurkeiken. Onderaan zijn ze allemaal van hun kurken jas ontdaan en kleuren ze donkerbruin tot zwart, de toppen zijn groen met gespikkelde takken vol plukjes mos. De witgekalkte nummers op de stammen geven het jaar weer waarin de kurk het laatst werd geoogst. Onder een stralende zon spotten we ook ooievaars en hun reusachtige nesten en talloze koeien. Door onze open raampjes vangen we het rustgevende getingel van tientallen koeienbellen op. Midden in het golvende landschap ligt Cromeleque dos Almendres, de grootste steencirkel op het Iberisch schiereiland én een van de grootste in Europa. De cromlech of steencirkel bestaat uit 95 eivormige megalieten - of vertaald uit het Grieks: grote stenen. Ze stammen uit de nieuwe steentijd en de bronstijd en op sommige menhirs zijn gravures te zien. Er hangt een bijzonder sfeertje en het uitzicht is prachtig. Het idee dat deze plaats een religieuze of ceremoniële functie had en dat hier de zonnewende gevierd werd, lijkt heel plausibel. Ook zijn er aanwijzingen dat dit een astronomisch observatiepunt was. Een aantal stenen wijst in de richting van de zon tijdens de equinox: de twee dagen in het jaar waarop de dag en de nacht precies even lang zijn.

Stop 2: Évora: Bibberen tussen botten

Echt groot kan je Évora, de hoofdstad van de regio, niet noemen, toch is er heel wat te zien. Het begint al op de parking waar we onze camper achterlaten. Het aquaduct da Agua de Prata torent er hoog bovenuit. Van water voorziet het de stad niet meer, indrukwekkend is het wel. Het hoogtepunt van de dag is voor onze kroost de enigszins lugubere Capela dos Ossos, die deel uitmaakt van de São Francisco-kerk. In de kleine kapel zijn de beenderen en schedels verwerkt van zo’n 5.000 monniken. Boven de deur hangt: Nós ossos que aqui estamos, pelos vossos esperamos. Oftewel: onze botten die hier zijn, wachten op die van u. Brrr.

Stop 3: Herdade do Esporão: Wijn in eiken vaten

Kilometerslang brommen we langs glooiende velden zonder één enkele tegenligger. We passeren slaperige witte dorpjes - vaak zonder een enkele ziel in de petieterige steegjes - en windmolens, die willekeurig lijken uitgestrooid in de vlaktes. Af en toe torent een burcht boven de wijngaarden uit. Alentejo of além do Tejo betekent gewoon ‘over de Taag’, en de rivier verdeelt het land in het koelere noorden en het warmere zuiden. De streek heeft als populaire bijnamen ook ‘de broodmand’ of ‘het Californië van Portugal’. Dat laatste vooral doordat het een van de snelst groeiende wijnregio’s van het land is, en droog is het er in elk geval ook. Het gele zand stuift op onder onze banden wanneer we de eindeloze oprijlaan van Herdade do Esporão oprijden. Op het einde wachten een statig gebouw én onze gids Paolo, die ons met plezier rondleidt op het uitgestrekte domein. ‘De eerste fles wijn werd op het domein gebotteld in 1985. Sindsdien groeide de productie naar 14 miljoen liter wijn en 1,5 miljoen liter olijfolie per jaar’, steekt hij met de nodige trots van wal. Dit is dan wel een van de grootste wijnproducenten van de regio, toch geloven ze in de waarde van het investeren in natuurbehoud en verantwoord produceren. Daar is volgens onze gids een goede reden voor: wat je geeft aan de natuur, krijg je ook terug. Hun filosofie werpt ook letterlijk z’n vruchten af. Ondertussen gidst Paolo ons langs reusachtige roestvrijstalen cilinders, waarin de grootste hoeveelheid druiven wordt opgeslagen. Een deel van de druiven ondergaat echter een ambachtelijk proces en rijpt in grote betonnen tulpen, het lijken wel Romeinse amfora’s. De duurdere wijnen rusten daarna uit in eiken vaten. ‘Pas na het ageing-proces wordt er een mengeling van de diverse druivensoorten of een blend gemaakt. De vaten laten lucht door en zorgen voor verschillende smaken en aroma’s’, vertelt Paolo gepassioneerd. We volgen hem in de kelder tot op 17 meter diep, waar een constante temperatuur van 16°C koel aanvoelt en waar eindeloze rijen houten vaten opgestapeld liggen. Terug boven de grond knipperen we tegen het felle zonlicht. Paolo grinnikt: ‘Van al dat gepraat over wijn krijg je stevige dorst’, en hij schenkt ons allemaal een glas uit.

Stop 4: Monsaraz: Ongeëvenaard uitzicht

Al van ver doemen de contouren van het pittoreske witte stadje Monsaraz op, beveiligd door een imposant kasteel. In lang vervlogen tijden telde het plaatsje vijfhonderd inwoners, daar blijven er nu nog zestig van over. In enkele huisjes vind je een barretje of klein winkeltje, maar het is vooral het 360° uitzicht op de omgeving rondom waar dit mooie stadje om bekend staat. Toch is het hier ongelofelijk rustig: geen hordes toeristen en enkel vrolijk gekwetter van zwaluwen. Ook geen geronk van auto’s, want de steile steegjes zijn autovrij. Ook wij parkeren onze camper net buiten de stadsmuur. Onze mond valt open van verbazing. Dit moet het meest indrukwekkende uitzicht zijn dat we ooit van op een camperplaats hebben mogen bewonderen. De uitgestrekte vlaktes en het immense stuwmeer schitteren in de avondzon. Adembenemend.

Stop 5: Dark Sky Alqueva: Staren naar de sterren

In 2012 werd de eerste Starlight Tourist Destination uitgeroepen, een toeristische bestemming waar de omstandigheden om naar de sterren te kijken ideaal zijn. En die bestemming lag - tromgeroffel - in de Alentejo. De sterrenhemel lijkt in ‘Dark Sky Alqueva’ dan ook op een fluwelen deken bezaaid met miljoenen sterren. Het gebied strekt zich uit over 3.000 m2 rond het Alqueva-stuwmeer waar alle stadsverlichting ’s nachts tot een minimum beperkt wordt. Sterren spotten kan je uiteraard met het blote oog op eender welke plaats rondom het meer, maar omdat onze kennis zich beperkt tot de Grote en de Kleine Beer, gooien we het over een andere boeg. ’s Avonds laat ontmoeten we Nunu en Rebecca bij het Dark Sky Observatory. Binnen in het gebouw is het ook zo goed als donker, zo kunnen onze ogen zich goed aanpassen aan het duister om erna veel meer sterren te ontwaren, verduidelijkt Nunu. Ook op onze mobieltjes kijken of een zaklamp gebruiken is uit den boze. Nunu vertelt vol vuur over constellaties, reusachtige sterrenafstanden, sterrenbeelden, clusters en nevels. Dan is het tijd voor het echte werk. In de tuin gapen we door de forse telescoop terwijl Nunu verduidelijkt wáár we precies naar staren. We zijn zo gefascineerd dat we blijven zoeken tot we helemaal verkleumd zijn.

Stop 6: Vila Nova de Milfontes: Luxueus kamperen

De zon hebben we al mee, nu is er natuurlijk ook de zee die roept. De Alentejo is niet alleen maar glooiend hinterland, het heeft ook een dramatische, 100 km lange kustlijn. Wandelaars komen hier voor het enorme natuurpark Parque Natural do Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina, surfers voor de torenhoge golven. Wij vinden beide mooi meegenomen, maar komen vooral voor zon, strand en lekker eten. En niet te vergeten: voor een camping met enige luxe. Laat er geen twijfel over bestaan, camperplaatsen en afgelegen plekjes waar je vrij mag overnachten zijn helemaal onze dada, maar af en toe de luxe van een warme douche en die bijzondere campingvibe, daar zeggen we toch ook niet nee tegen. In het gezellige dorpje Vila Nova de Milfontes komt de Alentejo tot leven: ijsjeskramen, winkeltjes, restaurants en strandbars, dit is het bruisende kustleven maar zonder massatoerisme. Ben je op zoek naar de pracht van de stranden van de Algarve, zonder op hordes andere camperaars te botsen? Dan zit je hier helemaal goed.

Een camper huren in het land van je bestemming bespaart je heel wat kilometers. Toch zijn er ook een aantal dingen waar je beter rekening mee houdt.

1. Check voor het boeken welke vluchten beschikbaar zijn in jouw reisperiode. Soms ben je heel wat duurder uit om naar je bestemming te vliegen dan in je thuisland een camper te huren en te rijden.
2. Hou rekening met de bagagelimieten en gebruik koffers of flexibele draagtassen die in elkaar passen. Ter plaatse laad je de inhoud over in de kastjes van je camper maar je moet ook je koffers kwijt kunnen in de vaak beperkte opbergruimte.
3. Boek een betrouwbare taxi die je naar de campereigenaar brengt, of vraag aan de campereigenaar om je te halen. Wanneer je aankomt op de luchthaven met heel wat bagage is het fijn dat je vlot en veilig naar de camper wordt gebracht. Soms is ophalen van de camper op de luchthaven ook mogelijk.
4. Vraag de campereigenaar om een inventaris van de camper, het maakt beslissen wat je meeneemt en wat niet heel wat makkelijker. Een volledig uitgeruste camper inclusief handdoeken en lakens is het handigst.
5. Zoek een camper met een indeling die past bij de reis die je maakt en bij je reisgenoten. Bekijk goed de foto’s en zoek eventueel het grondplan van de gekozen camper op. Niet alle slaapplaatsen die worden aangeboden zijn even ruim en niet elke camper of busje biedt hetzelfde comfort. Informeer je dus goed voor je reserveert.