Ik ging voor het eerst bivvyen, dit is wat ik leerde

Les 1: het juiste materiaal maakt of kraakt de ervaring

Bivakzakken komen in verschillende prijscategorieën. Goedkopere zakken zijn wel (min of meer) waterdicht, maar ademen niet of onvoldoende. Een hele nacht in- en uitademen betekent dan dat de bivakzak de condensatie van je lichaam vangt. Gevolg: tegen de ochtend zijn jij en je slaapzak drijfnat. Meer kwaliteitsvolle bivakzakken zijn niet enkel waterdicht, maar ademen ook.

Zelf testten we de Storm Bivi van RAB uit, een merk dat zich expliciet op bergmensen richt. Voor vertrek waren we al verliefd op het ultralichte gewicht - 547 gram - en de maat. Ingepakt neemt de bivakzak slechts 25 x 12 centimeter in. Uitgeklapt zorgt een lengte van 230 centimeter en een schouderwijdte van 80 centimeter ervoor dat we een rugzakje mee in onze slaapplek kunnen nemen. Handig, zo hebben we ‘s nachts onze spullen bij de hand.

Les 2: minimalistisch is niet hetzelfde als onvoorbereid

Om te bivvyen heb je verder een deugdelijke slaapzak en ditto slaapmat nodig. Vergis je niet: die tweede is minstens even belangrijk als de eerste. Een kwaliteitsvolle slaapzak zal een ondermaatse slaapmat niet compenseren. Want: behalve als er felle wind staat, verlies je meer warmte langs de onderkant van je lichaam, via de grond, dan langs de bovenkant. Bij het bivvying heb je de keuze: de slaapmat in of onder je bivakzak leggen. Beide methodes hebben voor- en nadelen. In je bivakzak blijft een slaapmat droog en op z’n plaats, met de mat erbuiten heb je meer ruimte en flexibiliteit.

Raadpleeg het weer. Bivakzakken lenen zich het best tot microavonturen, die vaak flexibiliteit toelaten. Gaat het stortregenen? Stel je tochtje misschien een dag of een week uit. Wij wilden onze bivakzak graag meenemen tijdens een tweedaagse trektocht in de Vlaamse Ardennen. Voorspeld vriesweer deed ons afzien van dat plan. In de plaats daarvan namen we onze tent mee - naast een heleboel extra laagjes. We beseften dat we de juiste keuze hadden gemaakt toen we ‘s ochtends de ijzel van ons tentzeil dienden te krabben.

Voorbereiding schuilt ook in het materiaal dat je meeneemt en in je opstelling. Hou je lampje bij de hand en zet je wandelschoenen niet te ver weg, kwestie van een nachtelijke roep van de natuur niet nog gecompliceerder te maken dan die al is. Sluit op zo’n moment altijd je slaapzak, zo bewaart die de warmte. Voorzie ook de juiste kleren: een extra paar sokken, een muts en/of een buff zijn hun gewicht in goud waard.

Les 3: je zal nat worden, maar wees geen kniesoor

Voorspellen Sabine en Jacotte regen, dan moet je extra maatregelen treffen. Neem eventueel een tarp mee - minder minimalisme, meer bescherming. Passen niet al je spullen in je bivakzak, voorzie dan een drybag, een regenhoes of desnoods een vuilniszak. Laat vooral je schoenen niet in de regen staan. Heb je geen manier om ze te beschermen, draai ze dan op z’n minst met de open kant naar onder.

Onze Storm Bivi pronkt met een waterkolom van 10.000 millimeter. In mensentaal: je kan er al eens mee in een moesson gaan liggen. Wil dat zeggen dat we telkens droog bleven? Nee. Geen enkele bivakzak, hoe kwaliteitsvol ook, houdt je helemaal droog. Zelfs als het niet regent, zorgt condensatie voor de nodige vochtigheid. Maar: erg is dat niet tijdens een kort microavontuur. Overdag je spullen even laten drogen en klaar is kees.

Les 4: vooral geschikt voor een microavontuur

Om diezelfde reden is een bivakzak geen oplossing voor een langere onderneming, zelfs niet in combinatie met een tarp. “Tijdens een microavontuur voor één of twee nachten kan je je slaapzak overdag even laten drogen, bijvoorbeeld tijdens een lunchpauze”, zegt Arne Monstrey van outdoorwinkel K2/De Kampeerder. “Tijdens een langere onderneming bouwt het vocht dag na dag op. Sommige klanten willen een langere GR wandelen met de combinatie van een tarp en een bivakzak. Terwijl een lichte tent misschien 300 gram meer weegt. Dan kan je beter voor een tent opteren.”

Een bivakzak laat veel spontaniteit toe. Door lokaal te blijven, kan je inspelen op het weer en vertrekken op het laatste moment. Waar mag je bivakkeren? In België geldt het allemansrecht helaas niet, zoals dat in Schotland, Scandinavië en de Baltische landen wel in de wet staat. Op een bivakplaats mag het wel, op privéland ook mits toestemming van de eigenaar.

We moedigen wildkamperen niet aan, maar wel even dit: met een bivakzak kampeer je veel meer stiekem dan met een tent. Je bent sneller weg, valt minder op - check die camouflagekleuren van de Storm Bivi! - en kan in de meest verborgen hoekjes gaan liggen. Als niemand je ziet liggen, kan niemand je vragen om te vertrekken. Arriveer laat, vlak voor zonsopgang, en vertrek vroeg om het risico op ontdekking te beperken. In de meeste bossen komt ‘s nachts toch geen kat.

Verder zweren bivvyers bij het principe van ‘leave no trace’. Ze maken geen vuur, laat staan dat ze een wegwerpbarbecue gebruiken. De juiste kleren houden je warmer dan een vuur. Wil je toch koken, gebruik dan een gasvuurtje.

Les 5: slapen? Met wat geluk

Ga niet wanhopig op zoek naar slaap. Kampeer je met een bivvyzak, dan leg je je er best op voorhand bij neer dat het minste kraakje je wekt, dat je woelt en draait om de slaap te vatten en dat de nacht niet meer dan een hazenslaapje brengt. Wie op voorhand beseft dat zulks integraal deel uitmaakt van de ervaring, geraakt daardoor niet gefrustreerd. Bivvying draait niet om comfort, wel om een avontuur tijdens een drukke week, over minimalisme en zelfredzaamheid.

Les 6: Eer het uitzicht, de sterren en de connectie met de natuur

Er zijn verschillende redenen waarom je zou kunnen beginnen met bivvying. Een bivakzak is een lichtgewicht alternatief voor een tent, gemaakt voor spontane microavonturen. De simpelheid is ongeëvenaard. Maar vooral de connectie met de natuur spreekt vele avonturiers aan. ‘s Nachts naar de sterren kijken, de zonsopgang zien priemen vanuit je slaapplek, de nabijheid van fauna en flora.

Of zoals een fervent bivvyer het omschreef in The Guardian: “In een tent ben ik een bezoeker in het landschap, in een bivakzak word ik er onderdeel van. De dieren komen dichterbij, vertrouwen mij als een van hen, de sterren houden me gezelschap van zodra ik mijn ogen open en in plaats van bang te zijn in het donker, ben ik erdoor verborgen - niemand weet dat ik er ben.”

Met dank aan K2/De Kampeerder voor het uitlenen van een Storm Bivi van RAB.